Axit folic cho phụ nữ trước và trong khi mang thai

Tại sao phụ nữ có thai cần bổ sung axit folic?

Axit folic (vitamin B9) đóng nhiều vai trò quan trọng đối với phụ nữ trong quá trình mang thai hoặc có dự định mang thai.

• Axit folic giúp ngăn ngừa những khiếm khuyết bẩm sinh ở ống thần kinh, như dị tật ở tủy sống (vd: nứt đốt sống) và dị tật ở não (vd: não phẳng). Các dị tật ống thần kinh thường xảy ra rất sớm khoảng 3-4 tuần đầu thai kỳ. Tuy nhiên, việc bổ sung axit folic trong giai đoạn này lại thường bị bỏ sót do nhiều phụ nữ còn chưa phát hiện mình có thai trong 3 tuần đầu thai kỳ.
• Theo số liệu từ trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh ở Mỹ (Centers for Disease Control and Prevention/CDC), bổ sung axit folic hàng ngày trong vòng ít nhất một tháng trước khi thụ thai và ba tháng đầu của thai kỳ làm giảm nguy cơ mắc khuyết tật ống thần kinh của thai nhi đến 50-70%.

Một số nghiên cứu cho thấy axit folic còn có thể làm giảm nguy cơ thai nhi mắc các khuyết tật khác như sứt môi, hở hàm ếch, và một số loại dị tật ở tim.

• Axit folic giúp cơ thể tạo ra các tế bào hồng cầu khỏe mạnh và ngăn ngừa bệnh thiếu máu. Axit folic cũng rất cần thiết cho các hoạt động cơ bản của bộ gen di truyền và tế bào. Vì vậy, việc cung cấp đủ axit folic đặc biệt quan trọng cho sự tăng trưởng nhanh chóng của nhau thai và thai nhi.
• Một số nghiên cứu cho thấy dùng kết hợp vitamin tổng hợp cùng axit folic có thể làm giảm nguy cơ tiền sản giật, là một rối loạn phức tạp ảnh hưởng sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi.

Lượng acid folic cần thiết cho mẹ bầu?

Để giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh của thai nhi, ít nhất một tháng trước khi có kế hoạch thụ thai, các chuyên gia khuyên dùng 400 microgam (mcg) axit folic mỗi ngày. Trong quá trình mang thai, nên tăng hàm lượng axit folic hấp thụ lên ít nhất 600 mcg axit folic mỗi ngày.

Nếu đang dùng vitamin tổng hợp trước khi sinh, bạn nên kiểm tra lại nhãn thuốc để đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu axit folic của mẹ bầu. Nếu không đủ lượng axit folic, bạn có thể chuyển sang dùng vitamin tổng hợp của các hãng khác hoặc dùng riêng viên bổ sung axit folic. Tuyệt đối không dùng gấp đôi liều vitamin tổng hợp chỉ để đáp ứng đúng lượng axit folic.

Không nên dùng nhiều hơn 1.000 mcg axit folic mỗi ngày, trừ khi có tư vấn y khoa chỉ định cho bạn. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn là một người ăn chay. Dùng quá liều axit folic sẽ gây khó khăn cho việc chẩn đoán các triệu chứng thiếu hụt B12 thường gặp ở người ăn chay.

Khi nào nên bổ sung axit folic?

Phụ nữ béo phì có nguy cơ mang thai bị dị tật ống thần kinh cao, mặc dù nguyên nhân của vấn đề này vẫn chưa được làm rõ. Nếu bạn bị thừa cân nhiều, hãy hỏi ý kiến chuyên gia y tế trước khi dự định mang thai về liều lượng axit folic nên dùng mỗi ngày.

Nếu có tiền sử mang thai bị khuyết tật ống thần kinh, người mẹ nên đến khám tại trung tâm y tế và nói cho bác sĩ điều trị biết điều này nếu có ý định sinh thêm con. Nếu không được can thiệp kịp thời, tỉ lệ mang thai có dị tật ống thần kinh của người phụ nữ trong tình huống này là 2-5%. Nguy cơ này có thể được giảm thiểu đáng kể bằng cách dùng một liều lượng rất lớn axit folic, được chỉ định cụ thể bởi bác sĩ điều trị.

Phụ nữ bị bệnh tiểu đường hoặc đang dùng thuốc chống động kinh có nhiều khả năng mang thai bị dị tật ống thần kinh. Nếu bạn nằm trong những tình huống nêu trên, hỏi ý kiến của bác sĩ điều trị ít nhất một tháng trước khi thụ thai để biết lượng axit folic nên dùng và theo dõi tình trạng sức khỏe nói chung.

Nguồn thực phẩm chứa axit folic

Nghiên cứu cho rằng cơ thể hấp thụ phiên bản nhân tạo của vitamin này (axit folic) tốt hơn nhiều so với dạng tự nhiên (folate) có trong các loại thực phẩm.

Các loại thực phẩm giàu folate tự nhiên bao gồm đậu lăng; đậu và đậu Hà Lan khô; rau có màu xanh đậm như bông cải xanh, rau bina, củ cải xanh, cải lá hay đậu bắp, và măng tây; cam, quýt và nước trái cây.

Những thực phẩm này chỉ được dùng để bổ sung thêm chứ không hoàn toàn thay thế cho việc bổ sung axit folic. Bởi vì cơ thể bạn có thể hấp thụ toàn bộ axit folic nhân tạo nhưng lại chỉ hấp thụ một phần của lượng folate tự nhiên từ thực phẩm ăn vào. Hơn nữa, folate còn có thể bị mất trong quá trình bảo quản hoặc phân hủy khi nấu nướng.

Có nên dùng viên uống bổ sung axit folic?

Tổ chức Hiệp hội Sản phụ khoa Mỹ (The American College of Obstetricians and Gynecologists/ACOG) và tổ chức bảo vệ sức khỏe mẹ và bé  của Mỹ March of Dimes, đề nghị rằng tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nên dùng vitamin tổng hợp chứa axit folic hoặc bổ sung axit folic mỗi ngày.

Những dấu hiệu của sự thiếu hụt axit folic là gì?

Dấu hiệu của sự thiếu hụt axit folic có thể không dễ phát hiện. Bạn có thể bị tiêu chảy, chán ăn, sụt cân, cũng như suy nhược, viêm lưỡi, đau đầu và tim đập nhanh.

Nếu bạn chỉ hơi thiếu axit folic, bạn có thể không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào, nhưng lượng axit folic tối ưu cho sự phát triển ban đầu của thai nhi sẽ không được đảm bảo.

Tài liệu tham khảo

http://www.babycenter.com/0_folic-acid-why-you-need-it-before-and-during-pregnancy_476.bc?showAll=true