8 dấu hiệu cho thấy con bạn tiêu thụ quá nhiều muối ăn

Theo báo cáo năm 2019, mức tiêu thụ muối trung bình của người Việt Nam là 9,4 gam/ngày, gấp đôi so với lượng khuyến nghị cho người trưởng thành. Dù không có số liệu thống kê chi tiết, trẻ em Việt Nam cũng có khả năng cao tiêu thụ nhiều muối hơn so với lượng khuyến nghị. Tình hình trẻ em tiêu thụ nhiều muối cũng là vấn đề cần lưu tâm ở nhiều quốc gia khác trên thế giới. Ví dụ, trẻ em Mỹ ở độ tuổi 6 – 8 ăn muối nhiều hơn khoảng 50% so với lượng khuyến nghị?

Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, 81% lượng muối tiêu thụ hàng ngày tại nước ta chủ yếu đến từ muối và các gia vị như bột canh và nước mắm trong quá trình chế biến, nấu nướng và khi ăn. 11% muối từ thực phẩm chế biến sẵn và 7% từ thực phẩm tự nhiên.

Tất nhiên, muối ăn không hoàn toàn xấu – nó quan trọng cho rất nhiều các chức năng sinh lý của cơ thể, từ dẫn truyền xung thần kinh, co giãn cơ bắp đến duy trì sự cân bằng nội môi (môi trường bên trong cơ thể) và cân bằng dịch cơ thể.

Tuy nhiên, việc tiêu thụ nhiều muối có liên quan đến tình trạng huyết áp cao –  nguy cơ chính dẫn đến bệnh tim và đột quỵ. Ảnh hưởng của việc tiêu thụ muối quá mức ở trẻ có thể gây hậu quả lâu dài về sau.

Để xác định lượng muối ăn cần thiết cho trẻ, cần hiểu và phân biệt được sự khác nhau giữa nguyên tố natri (sodium) và muối ăn (salt): Muối ăn (salt) là NaCl (natri clorua hay sodium chloride), chứa 40% là natri. Thực phẩm đóng gói thường chỉ liệt kê hàm lượng natri tính bằng mg (miligam) trên mỗi khẩu phần. Thực tế, hàm lượng muối ăn cao gấp 2,5 lần so với lượng natri được ghi trên bao bì (nếu hàm lượng natri là 100 mg thì hàm lượng muối ăn sẽ là 250 mg = 0,25 gam).

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Viện Dinh dưỡng Quốc gia, lượng tiêu thụ tối đa cho 1 người trưởng thành mỗi ngày là: 2.000 mg natri, tương đương với một thìa 5 gam muối ăn. Đối với trẻ nhỏ dưới một tuổi, lượng muối được khuyến cáo dưới 1,5 gam còn trẻ sơ sinh nên ăn dưới 0,3 gam muối.

Tất nhiên, việc hạn chế lượng muối ăn trong thức ăn của trẻ là trách nhiệm cha mẹ và người chăm sóc. Các chuyên gia khuyên các bậc phụ huynh nên bắt đầu hạn chế muối cho trẻ từ sớm. “Khẩu vị của trẻ phát triển từ sớm. Thế nên, tránh xa muối hay dùng nhiều muối là thói quen mà trẻ sẽ tiếp tục phát triển trong tương lai.” Alison Mitzner, một bác sĩ nhi khoa ở New York, Mỹ cho biết.

Dưới đây là 8 dấu hiêu thường gặp giúp các bậc phụ huynh nhận biết liệu con mình có đang ăn muối quá mức hay không:

• Khát quá mức

Vì natri có tính chất giữ nước nên càng nhiều natri thì cơ thể càng cần nhiều nước hơn. Nếu bạn nhận thấy con mình có dấu hiệu khát nước không có lý do, ví dụ khi thời tiết không nóng hoặc không phải sau khi vận động, hãy xem lại lượng natri trong chế độ ăn của trẻ. Chúng ta cần tính đến tất cả các loại thực phẩm, từ bữa ăn ở nhà và ở trường đến các thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhẹ và đồ uống. Cần lưu ý là nhiều loại thức uống thể thao được quảng cáo như một thức uống lành mạnh cho trẻ em lại có chứa nhiều natri.

• Thèm ăn mặn

Muối làm cho thức ăn ngon hơn rất nhiều, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi con bạn thích ăn một túi khoai tây chiên hơn là một củ cà rốt. Nếu con bạn từ chối mọi đồ ăn nhạt, hãy cho trẻ làm quen với các loại thảo mộc và gia vị khác nhau trong chế biến, chẳng hạn như thay muối hoặc nước mắm bằng hành ngò hoặc tiêu trong món trứng chiên.

• Cao huyết áp

Theo một nghiên cứu đăng trên American Family Physician, có 7% trẻ em độ tuổi từ 3 đến 18 bị tiền cao huyết áp hoặc huyết áp cao,. Giống với người trưởng thành, tình trạng huyết áp cao ở trẻ em thường diễn ra một cách thầm lặng. Khi huyết áp tăng, các thành động mạch dày lên, dễ dẫn đến mắc bệnh tim mạch. Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (The American Academy of Pediatrics) khuyến nghị kiểm tra huyết áp khi khám sức khỏe định kỳ hàng năm cho trẻ em từ 3 tuổi trở đi.

• Nước tiểu có màu vàng sẫm

Tiêu thụ quá nhiều muối ăn là một trong các lý do khiến nước tiểu của trẻ có màu vàng sẫm. Tình trạng nước tiểu màu vàng, sẫm màu và nặng mùi rất phổ biến ở mọi lứa tuổi khi tiêu thụ nhiều muối ăn, kể cả trẻ em.

• Sử dụng thực phẩm đóng gói

Hầu hết các loại thực phẩm chế biến sẵn và đóng gói đều chứa hàm lượng natri cao. Vậy nên tốt nhất hãy tránh xa chúng – kể cả vào bữa trưa của trẻ. Thay vào đó, hãy thay thế bằng những lựa chọn lành mạnh hơn như thức ăn tự chế biến (với ít muối), trái cây và rau củ, kết hợp với các phương pháp chế biến khác nhau như nướng, luộc, hấp.

• Tăng cân dù không dùng đồ ngọt hoặc chất béo

Các bậc cha mẹ thường chú ý đến đồ ngọt và chất béo như là nguyên nhân dẫn đến béo phì, nhưng các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tăng cân lại có thể liên quan đến việc tiêu thụ quá nhiều muối ăn. Ngoài việc kiểm soát lượng đường và thức ăn giàu chất béo, cha mẹ nên kiểm soát các loại thực phẩm chế biến có hàm lượng muối và natri cao để đảm bảo lượng natri trẻ tiêu thụ nằm trong phạm vi khuyến nghị phù hợp với độ tuổi.

• Đi ăn ngoài thường xuyên

Ăn ở nhà hàng, nhất là quán ăn nhanh, đôi khi vừa tiện lợi vừa tiết kiệm thời gian nhưng lại có thể gây hại cho cơ thể của trẻ. Các bác sĩ khuyên bạn nên hạn chế ăn ngoài không quá hai tuần một lần. Khi ăn nhà hang, bạn có thể yêu cầu họ giảm muối khi chế biến món ăn.

• Cha mẹ tiêu thụ quá nhiều muối

Trẻ có xu hướng học theo những hành vi của cha mẹ mình! Mặc dù các bậc phụ huynh có thể sử dụng một ít muối trong nấu nướng (đặc biệt là để làm đậm đà hơn các món thịt và rau), nhưng nếu họ thích ăn các món ăn chế biến sẵn và ăn mặn thì sẽ khó có thể ngăn con bạn cũng ăn tương tự.

Kết luận:

Rất nhiều trẻ em đang tiêu thụ nhiều muối ăn hơn so với khẩu phần khuyến nghị hàng ngày. Điều này có thể gây nên ảnh hưởng tiêu cực đến thói quen ăn uống và sức khỏe lâu dài của trẻ. Các bậc phụ huynh nên chú ý đến 8 dấu hiệu thường gặp kể trên để biết con em mình có đang tiêu thụ quá nhiều muối ăn hay không. Bên cạnh đó, hãy thực hành chế biến món ăn một cách lành mạnh, thay thế muối bằng các loại gia vị khác và tập thói quen đọc kỹ bao bì sản phẩm trước khi mua để lựa chọn các sản phẩm chứa ít natri.

Tài liệu tham khảo

https://www.parents.com/recipes/nutrition/kids/signs-your-child-is-eating-too-much-salt/

htttps://doi/org/10.4278/ajhp.150102-QUAN-650

https://vncdc.gov.vn/an-giam-muoi-va-giam-duong-de-phong-benh-khong-lay-nhiem-nd14882.html