Dị ứng ở trẻ em

Dị ứng là gì?

Dị ứng là một phản ứng miễn dịch với một chất có trong môi trường được gọi là chất gây dị ứng.

Khi trẻ em bị dị ứng tiếp xúc với chất gây dị ứng – thông qua chạm, hít thở, ăn uống, hoặc trong tiêm chủng – cơ thể sẽ xem chất đó như là một kẻ xâm lược nguy hiểm vì thế để chống lại nó cơ thể sẽ giải phóng histamine và các hóa chất khác.

Những hóa chất này kích thích tạo ra triệu chứng cho cơ thể như chảy nước mũi, hắt hơi, ngứa và ho. Các triệu chứng có thể nhẹ hoặc nặng hơn, theo từng đợt (ví dụ như theo mùa) hoặc diễn ra liên tục do sự tiếp xúc liên tục với các chất gây dị ứng.

Trong một số trường hợp, một chất gây dị ứng có thể gây ra kích ứng nghiêm trọng, được gọi là sốc phản vệ. Đây là trường hợp cấp cứu nghiêm trọng, nó gồm các triệu chứng như là khó thở và bị sưng và có thể đe dọa tính mạng.

Ví dụ về các chất gây dị ứng?

Chất gây dị ứng có thể bao gồm thực phẩm, thuốc, côn trùng, lông động vật, bụi, nấm mốc và phấn hoa. Chất gây dị ứng có thể gây ra các triệu chứng hô hấp, như dị ứng mũi hoặc viêm mũi dị ứng, các triệu chứng về da như chàm, hoặc các vấn đề về đường ruột – chẳng hạn như dị ứng từ thực phẩm.

Trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi thường không có bị dị ứng sốt cỏ khô. Dị ứng theo mùa với những thứ như phấn hoa và cỏ thường không gây ra dấu hiệu rõ ràng cho đến khi trẻ lên 3-4 tuổi. Đó là bởi vì sự tiếp xúc với từng loại phấn hoa chỉ trong một vài tuần mỗi năm.

Mức độ phổ biến của dị ứng ở trẻ em?

Theo số liệu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC) vào năm 2011, dựa trên Khảo Sát Phỏng Vấn Sức Khỏe Quốc Gia, 4,5% trẻ em dưới 18 tuổi bị dị ứng thực phẩm (tăng từ 3,5% trong năm 2000), 10,7% có dị ứng da (tăng từ 7,3% trong năm 2000), và 16,6% có dị ứng sốt cỏ khô hoặc dị ứng đường hô hấp.

Nguyên nhân dẫn đến dị ứng mũi?

Đây là những thủ phạm có khả năng nhất:

• Mạt bụi: có chứa sinh vật có kích thước micro phát triển mạnh trên mảnh da người. Gần 85% người bị dị ứng có dị ứng với con ve trong mạt bụi.
• Đốm lông của động vật, đó là những đốm vảy màu trắng tạo thành từ da và lông rụng từ mèo, chó và các loài động vật có lông khác.
• Phấn hoa, đặc biệt là từ các loại cây, cỏ và cỏ dại.
• Nấm mốc: Nấm được tìm thấy ở các nơi ẩm ướt như trong phòng tắm và tầng hầm hay ngoài trời trong thời tiết ẩm ướt.

Một số trẻ em bị dị ứng với lông gối hoặc chăn len. Và trong khi hầu hết các chuyên gia không cho rằng trẻ em có thể bị dị ứng với khói thuốc lá, nhưng nó chắc chắn có thể làm cho các triệu chứng dị ứng của bé tồi tệ hơn.

10 dấu hiệu cho thấy con bạn bị dị ứng chứ không phải bị cảm lạnh

Bởi vì các triệu chứng của dị ứng mũi giống triệu chứng cảm lạnh thông thường như sổ mũi, chảy nước mắt, ho, nghẹt mũi, hắt hơi, vì thế rất khó tìm sự khác biệt giữa chúng. Tuy nhiên, vẫn có một số dấu hiệu giúp bạn nhận ra.

Hãy tự hỏi mình những câu hỏi sau đây:

• Liệu nó có vẻ giống như lúc con bạn bị cảm lạnh hay không? Cảm lạnh thường giảm bớt trong một tuần đến 10 ngày, dị ứng thì không.
• Con bạn có liên tục bị nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi?
• Con của bạn có liên tục ngọ ngoạy mũi, lau mũi, hoặc đẩy mũi của bé? Đó là các triệu chứng đầu tiên của dị ứng.
• Chất nhầy chảy ra từ mũi trong và lỏng (trái ngược với màu vàng hoặc hơi xanh và đặc)?
• Bé dường như hắt hơi rất nhiều?
• Mắt bé ngứa, đỏ và chảy nước mắt?
• Vùng da dưới mắt bé có màu tối hoặc màu tím hoặc xanh? Bác sĩ gọi đây là mắt thâm quầng do bị ứng.
• Bé thở bằng miệng?
• Bé bị ho khan dai dẳng?
• Da của bé bị kích ứng và nứt ra, và phát ban đỏ ngứa?

Nếu bạn trả lời là có cho một hoặc nhiều trong số các câu hỏi trên, thì khả năng cao là con bạn bị dị ứng với cái gì đó trong môi trường xung quanh. Trẻ em bị dị ứng mũi cũng dễ bị nhiễm trùng tai, hen suyễn, nhiễm trùng xoang mũi.

Liệu dị ứng có di truyền?

Một đứa trẻ có di truyền về xu hướng bị dị ứng nhưng không nhất thiết là một loại dị ứng cụ thể nào.

Ví dụ, nếu cha hoặc mẹ của trẻ bị sốt cỏ khô hoặc dị ứng vật nuôi, thì xác suất là 40-50% trẻ cũng sẽ có một loại dị ứng nào đấy. Xác suất này sẽ tăng lên 75-80% khi cả cha và mẹ đều bị dị ứng.

Thành viên trong gia đình có thể bị các loại dị ứng khác nhau.

Nếu con bạn bị dị ứng thì khi nào bạn có thể biết?

Nó phụ thuộc vào mức độ thường xuyên tiếp xúc với các chất gây dị ứng của con bạn. Thông thường phải mất thời gian cho một loại dị ứng phát sinh. Mỗi người bị dị ứng có một ngưỡng nhất định trước khi chất gây dị ứng gây ra phản ứng dị ứng, và điều này có thể mất vài tháng. Đó là lý do tại sao dị ứng phấn hoa có liên quan đến sốt cỏ khô thường mất vài năm để phát sinh dị ứng.

Vì vậy, nếu con bạn nhận di truyền bị dị ứng với lông mèo, bé có thể không có triệu chứng trong vài tháng đầu tiên khi bé ở bên cạnh chú mèo Fluffy, hoặc bé có thể có một phản ứng rất nhỏ. Nhưng rồi một ngày, khi mức độ tiếp xúc đạt đến ngưỡng của bé, cơ thể bé sẽ phản ứng mạnh để chống lại.

Làm thế nào để bạn biết được con bạn bị dị ứng với thứ gì?

Đã có những cuộc kiểm tra cẩn thận với sự giúp đỡ của sở y tế nhằm xác định nguyên nhân chính xác của một dị ứng. Manh mối được tìm ra khi có những phản ứng dữ dội xảy ra.

Dị ứng nấm mốc thường phát sinh trong thời tiết ẩm ướt hoặc mưa và nó khó phân biệt với bệnh cảm lạnh. Dị ứng bụi hoặc vật nuôi thường gây ra sự sung huyết vào buổi sáng và có thể xảy ra trong suốt cả năm. Dị ứng liên quan với phấn hoa thường phổ biến hơn trong mùa xuân, mùa hè và mùa thu.

Thật không may, gửi Fluffy đi xa vài ngày sẽ không cho bạn biết chắc chắn liệu bé có bị dị ứng vật nuôi hay không. Các nghiên cứu tại Đại học Johns Hopkins cho thấy sau khi đã đem chú mèo ra khỏi nhà, có thể phải mất hơn một năm để phân hủy hết lông mèo còn trong nhà để nó không còn ảnh hưởng đối với những người bị dị ứng.

Mặt khác, nếu đưa bé ra khỏi con vật cưng trong nhà (ví dụ như đưa bé đi nghỉ mát) và bé có vẻ tốt hơn, thì điều đó là một manh mối rất tốt nhưng nó không có nghĩa bạn đã xác định được kết luận sau cùng. Bạn cũng phải xem xét xem con bạn có thể bị dị ứng với cái gì khác trong ngôi nhà hay không.

Nếu cuối cùng nếu bạn vẫn không tìm được nguyên nhân thì nên đi gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ kiểm tra bé và hỏi rất nhiều câu hỏi. Nếu bác sĩ tin rằng vấn đề là do dị ứng, ông có thể giới thiệu bạn trực tiếp tới một chuyên gia dị ứng, hoặc ông có thể đề nghị xét nghiệm máu để đo nồng độ các kháng thể (dị ứng) IgE trong máu của bé.

Xét nghiệm máu có thể ít chính xác hơn so với các xét nghiệm trên da. Vì vậy, nếu xét nghiệm máu không thấy bị dị ứng, bước tiếp theo có thể là cho con bạn xét nghiệm trên da. Bạn sẽ cần phải nói chuyện với chuyên gia dị ứng về vấn đề này.

Trong một thử nghiệm trên da, chuyên gia dị ứng sẽ cho một lượng nhỏ các chất gây dị ứng phổ biến lên trên da của bé. Nếu con bạn bị dị ứng với một chất nào đó, bé sẽ có một phản ứng tương tự như khi bị muỗi đốt vào chỗ đó. Trẻ sơ sinh có thể có những phản ứng nhỏ hơn so với trẻ lớn hơn, nhưng xét nghiệm vẫn có thể rất hữu ích.

“Hãy nhớ rằng xét nghiệm sẽ cho bạn biết con bạn bị dị ứng với chất gì vào thời điểm đó, nhưng nó có thể thay đổi khi con bạn lớn hơn,” Frank S. Virant, chuyên gia dị ứng trẻ em ở Seattle nói. Nếu con bạn có kết quả âm tính cho xét nghiệm trên da nhưng vẫn tiếp tục có các triệu chứng dị ứng, hãy cho bé xét nghiệm lại trong vòng 6 đến 12 tháng.

Làm thế nào bạn có thể bảo vệ con bạn khỏi dị ứng?

Dưới đây là những cách tốt nhất để giảm sự tiếp xúc của con bạn với các chất gây dị ứng phổ biến nhất:

Mạt bụi

Mạt bụi sống trong các loại vải và thảm và thường có trong mỗi phòng trong nhà. Nơi mà trẻ em thường tiếp xúc với bụi nhất là ở phòng ngủ, nệm và gối là nơi ẩn chứa nhiều mạt bụi nhất.

Các bước sau đây tuy hơi nhiều nhưng nó sẽ giúp đỡ con bạn.

“Những phụ huynh làm theo các bước sau đây có thể cải thiện 60-70% dị ứng của con mình,” Virant nói, “và điều này rõ ràng có thể giảm bớt việc dùng thuốc cho vấn đề dị ứng.”

• Bọc nệm của con bạn bằng một tấm phủ không thể xâm nhập vào được, được làm từ vải len đan chặt, bạn có thể mua nó tại các cửa hàng cung cấp liên quan đến dị ứng. Không giống như tấm bọc bằng vinyl, tấm bọc nệm này rất thoáng khí và không bị nhàu nát. Tránh sử dụng chăn bông loại căn phồng dùng cho mùa đông và nên thay thế chúng bằng chăn mền.
• Giặt cả bộ chăn giường một lần mỗi tuần bằng nước nóng để diệt bọ ve trong bụi. Chỉnh nhiệt độ nước trong nhà lên đến khoảng 130 độ F (khoảng 55^oC) trước khi giặt chăn giường và nhớ cảnh báo cho các thành viên gia đình rằng nước sẽ nóng hơn bình thường. Hãy nhớ chỉnh lại nhiệt độ nước xuống khoảng 120 đến 125 độ F (49-52^oC) sau đó để các thành viên trong gia đình sẽ không bị bỏng khi rửa tay hoặc khi tắm rửa.
• Tránh chồng chất thú nhồi bông trong phòng con bạn – chúng cũng chứa rất nhiều mạt bụi. Hãy giặt sạch một vài con thú yêu thích của con bạn trong nước nóng mỗi tuần hoặc cho chúng vào tủ đông qua đêm.
• Hãy hút bụi mỗi tuần, nhưng chắc chắn rằng con bạn không có trong phòng khi bạn đang hút bụi. Máy hút bụi khuấy động lên các hạt bụi còn lại trong phòng. Sau đó dùng cây lau nhà để lau sạch các hạt bụi này.
• Hãy xem xét đầu tư vào một máy hút bụi với bộ lọc HEPA (high-efficiency-particulate-arresting, có hiệu quả hãm bụt cao), có thể bẫy các hạt nhỏ thậm chí là những hạt bụi có kích thước micro thường có thể lọt qua các máy hút bụi thông thường.
• Nếu con bạn bị dị ứng mạt bụi nghiêm trọng, hãy xem xét thay thế thảm trong nhà bằng các loại sàn trơn như là gỗ hoặc vinyl.
• Làm sạch hoặc thay thế các bộ lọc trong lò sưởi và máy điều hòa không khí của bạn hàng tháng trong những mùa mà chúng được sử dụng. Hãy làm sạch ống dẫn sưởi ấm vào mỗi mùa thu.

Lông vật nuôi

Nếu con bạn bị dị ứng với một con vật cưng, chỉ có một giải pháp duy nhất hết sức rõ ràng là hãy đem con vật ấy đi xa. Tất nhiên đó không phải là một quyết định dễ dàng, và có lẽ bạn sẽ xem nó nhưng là phương sách sau cùng.

Để giữ cho lông không rụng, tắm vật nuôi của bạn thường xuyên. Bạn có thể tìm thấy loại dầu gội làm giảm rụng lông ở các cửa hàng vật nuôi. Hãy giữ cho vật nuôi tránh xa đồ nội thất và phòng con bạn.

Phấn hoa

Trong mùa dị ứng gần như là không thể tránh phấn hoa ở trong không khí. Tuy nhiên bạn có thể cố gắng giữ bé trong nhà và đóng chặt cửa sổ trong những mùa phấn hoa, đặc biệt là vào những ngày nhiều gió, nhưng điều này có thể là không thực tế.

Nếu con bạn đi chơi ngoài trời, hãy tắm và gội đầu cho bé mỗi đêm nhằm loại bỏ bất kỳ chất gây dị ứng nào trong không khí. Nên hong khô quần áo trong máy sấy hơn là để trên dây phơi, và đóng ống dẫn khí vào phòng ngủ của bé.

Kiểm tra lượng phấn hoa trong khu vực của bạn để bạn biết được ngày nào đặc biệt cần lưu tâm về việc tiếp xúc của con bạn với phấn hoa.

Nấm mốc

Sử dụng một máy hút ẩm và điều hòa không khí khi thời tiết ấm áp và ẩm ướt, đặc biệt là trong một tầng hầm ẩm ướt hoặc các khu vực khác trong nhà nơi mà dễ phát sinh nấm mốc.

Nếu phòng tắm của bạn là nguồn phát sinh nấm mốc, hãy làm sạch nó thường xuyên bằng nước tẩy rửa diệt nấm bằng cách pha trộn một ít nước tẩy rửa với nước hoặc dùng một dung dịch tự nhiên như dầu cây trà và nước. Và xem xét nên đầu tư vào một hệ thống thông gió tốt hơn.

Nấm mốc thường có thể được tìm thấy ở buồng kín, gác xép, hầm chứa, chậu cây, tủ lạnh, vòi hoa sen, và trong các thùng rác hay dưới thảm. Ngay cả một cây thông giả trong dịp Giáng Sinh cũng có thể chứa nấm mốc.

Có loại thuốc nào có thể giúp được không?

Có, nhưng không thể dùng thuốc dị ứng khi chưa thông qua bác sĩ. Bác sĩ có thể đề xuất các thuốc kháng histamine hay thuốc xịt mũi steroid và kê cho bạn một toa thuốc. Nhiều loại thuốc dị ứng mới hơn có ít tác dụng phụ hơn so với các sản phẩm khác trên thị trường, mặc dù vậy các loại thuốc này không được dùng cho trẻ em dưới 6 tháng tuổi.

Phương pháp miễn dịch dị ứng là gì?

Nếu con thật sự bị quấy rầy bởi dị ứng, chuyên gia dị ứng cho thể đề nghị cho con bạn chích ngừa dị ứng (miễn dịch), nhưng thường chỉ khi nào bé được 4-6 tuổi. Có một số trường hợp ngoại lệ dùng cho trẻ nhỏ hơn nhưng chỉ đối với những trẻ bị hen suyễn nặng.

Chích miễn dịch dị ứng được thực hiện tại phòng khám của bác sĩ và mũi chích có chứa lượng nhỏ các chất gây dị ứng – như phấn hoa, mạt bụi, hoặc lông – giúp cơ thể của trẻ làm quen với các chất này theo thời gian.

Với thuốc chích ngừa dị ứng, những điều thường xảy ra là: Bé sẽ được chích mỗi tuần trong khoảng 4-6 tháng, cho đến khi bé tiếp xúc đủ liều của chất gây dị ứng để huấn luyện cơ thể bé chịu đựng được nó. Sau đó, bé tiếp tục được chích một hoặc hai lần mỗi tháng trong 4-6 tháng, tiếp theo là chích hàng tháng trong một năm.

Sau đó, bác sĩ sẽ xem xét sự cần thiết có cần phải điều trị thêm không. Nếu thuốc thật sự có hiệu quả, con bạn có thể tiếp tục sử dụng phương pháp này trong nhiều năm.

Bạn có thể làm gì để ngăn chặn con bạn không bị dị ứng ngay từ đầu?

Có rất nhiều thông tin mâu thuẫn về việc ngăn chặn hoặc trì hoãn các dị ứng bằng cách trì hoãn – hoặc tăng tốc – việc tiếp xúc của trẻ với chất gây dị nguyên tiềm năng.

“Một ngày nào đó chúng ta sẽ có thể nhìn vào mã gen và thực sự biết được một đứa trẻ sẽ bị dị ứng gì và phải làm sao với nó,” Virant nói. “Nhưng thực tế là, ngay bây giờ, chưa có cách nào có thể giúp chúng ta dự đoán trước.”

Tất nhiên, nếu bạn hoặc người bạn đời của bạn bị dị ứng với mèo, bạn sẽ không nuôi mèo trong nhà.

Và bạn nên luôn giữ nhà của bạn – đặc biệt là phòng của con em – sạch sẽ không nấm mốc và bụi mạt, cho dù con bạn có bị dị ứng hay không.

Tài liệu tham khảo

http://www.babycenter.com/0_allergies-in-babies_73.bc?showAll=true