Chế phẩm bổ sung collagen – có thật sự hiệu quả?

Nhiều bệnh nhân đến gặp tôi và nói là họ chăm sóc da rất kỹ, bao gồm đến gặp chuyên gia tư vấn sắc đẹp thường xuyên, sử dụng các sản phẩm chăm sóc da đắt tiền và mới đây nhất là các chế phẩm bổ sung collagen, một loại chế phẩm được xem là không thể thiếu để có làn da đẹp. Thường được bổ sung qua đường miệng (uống), trị giá có thể đến 100 đô Mỹ/chai, những chế phẩm này không hề rẻ, nhưng được khoác cho nhiều lời hứa hẹn sẽ tốt cho sức khỏe tổng quan và duy trì sắc đẹp.

Collagen – có thật sự rất quan trọng không?

Collagen là thành phần protein tự nhiên của da, hoạt động như một giàn giáo và các khối xây dựng chính cho tế bào, mô và cơ quan. Khoảng 1/3 hàm lượng protein trong cơ thể được tạo thành từ collagen, được tìm thấy ở xương, cơ và mô nội tạng. Collagen, keratin (thành phần chính của tóc và móng) và elastin (protein đàn hồi trong các mô liên kết) giữ cho da chắc khỏe, đàn hồi và giữ được cấu trúc.

Cơ thể tự sản sinh collagen mà cơ thể cần, nhưng quá trình tổng hợp này dần dần bị phá vỡ như là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên. Phụ nữ sản sinh ít collagen hơn nam giới và lượng collagen này bị mất đi với tốc độ khoảng 1% mỗi năm. Điều này có nghĩa là một người phụ nữ sẽ mất tự nhiên khoảng một nửa lượng collagen từ da ở tuổi 50.

Collagen cũng bị ảnh hưởng lớn bởi các yếu tố gây căng thẳng từ môi trường như tiếp xúc với ánh nắng, dinh dưỡng, tổn thương da và sự tiếp xúc với các độc tố như là các chất gây ô nhiễm, hút thuốc lá và các loại thuốc tiêu khiển. Khi hàm lượng collagen bị giảm, da mất độ đàn hồi và độ chắc tự nhiên, đi kèm với sự xuất hiện của các vết nhăn.

Hàm lượng collagen thấp cũng ảnh hưởng đến xương, hình ảnh bên phải cho thấy sự mất collagen ảnh hưởng đến hình dạng khuôn mặt như thế nào khi bị lão hóa trầm trọng.

Quay lại vấn đề giữ gìn tuổi thanh xuân của bạn – các thuốc uống chống lão hóa tuyên bố là có thể đem lại sắc đẹp trong 1 chai thuốc, nhưng liệu nó có thật sự tốt như vậy không?

Các chế phẩm bổ sung collagen được tuyên bố là có thể cung cấp nhiều lợi ích, bao gồm:

• Giảm vết nhăn
• Đảo ngược sự lão hóa của da
• Làm da săn chắc hơn
• Làm da đầy đặn
• Cải thiện độ đàn hồi cho da

Tuy nhiên, thật sự là có rất ít các bằng chứng cho thấy rằng các chế phẩm bổ sung dạng viên hay dạng uống này có thể đem lại công dụng như những gì được tuyên bố. Collagen là một loại protein khi được tiêu hóa sẽ bị phân cắt bởi hệ thống tiêu hóa thành các axit amin riêng biệt, sau đó các axit amin này sẽ được tái hợp lại bởi tế bào theo như nhu cầu của từng tế bào.

Nhiều công ty đã nhảy vào tuyên truyền collagen, làm cho người tiêu dùng khó có thể nhận ra rằng thực sự không có bằng chứng khoa học cho thấy các chế phẩm bổ sung collagen có hiệu quả đến sức khỏe của da và ngoại hình của bạn. Không hề có sự đảm bảo rằng uống các loại thuốc collagen có hiệu quả nhiều hơn so với bất kỳ loại protein nào như là thịt, phô mai, trứng và đậu trong việc lưu trữ collagen cho da.

Nếu bạn không thể nhận collagen từ thuốc uống, vậy còn các sản phẩm chăm sóc da chứa collagen thì như thế nào?

Hầu hết trong các mỹ phẩm sử dụng cho da ở dạng gel, kem (cream) hoặc nước (lotion), các phân tử collagen thường quá lớn để được hấp thụ vào biểu bì – do đó hầu như chúng chỉ nằm lại trên bề mặt và sẽ bị rửa trôi đi. Một vài công ty đang bán những sản phẩm collagen có kích thước micro, tức là đủ nhỏ để được hấp thụ vào da, tuy nhiên rất khó để chuyển các phân tử micro này thành dạng có ích cho các tế bào da. Và rất có khả năng là bất kỳ các phân tử collagen nào có thể thật sự xâm nhập vào da sẽ bị “chặn lại” bởi hệ thống miễn dịch của cơ thể vì chúng bị coi là “ngoại lai”. Chúng cũng có thể gây ra các phản ứng dị ứng hoặc đơn giản sẽ bị phân hủy bởi các tế bào bạch cầu trước khi chúng có thể đem lại hiệu quả cho da.

Như thế nào mới thật sự hiệu quả?

Độ phong phú đa dạng của các chế phẩm collagen trên thị trường cho chúng ta biết là nhiều người rất quan tâm đến sức khỏe da của họ. Do đó, dựa theo lời khuyên của các chuyên gia về da và chống lão hóa, chúng ta có thể làm gì để bảo đảm vẫn giữ khuôn mặt tươi trẻ trong cuộc họp trường sau 20 năm?

Giảm quá trình phân hủy collagen

Để đảm bảo lượng collagen đầy đủ cho da, việc đầu tiên cần làm là ngăn cản sự mất collagen cơ thể bạn đang có. Nếu bạn chưa có các liệu pháp chống ánh nắng mặt trời thích hợp, thì đấy là việc ưu tiên hàng đầu cần chú trọng. Các nguyên cứu cho thấy bảo vệ da chống lại ánh nắng mặt trời là một trong những cách quan trọng nhất để chống lại quá trình lão hóa. Hút thuốc, cũng giống như tiếp xúc với ánh mặt trời, có khả năng hủy hoại da rất lớn, và cũng có bằng chứng cho thấy ngủ không đủ và không hợp lý cũng có ảnh hưởng xấu cho da.

Chế độ dinh dưỡng

Ăn những thực phẩm thích hợp và dùng các nguồn thực phẩm tốt chứa chất chống oxi hóa từ trái cây và rau củ rất quan trọng cho việc hình thành collagen. Những thực phẩm màu sáng như là cà chua, bưởi và dưa hấu chứa nhiều lycopene có tính chống oxi hóa mạnh, giúp ngăn chặn sự phá hủy collagen. Trái cây như là cam, dâu và ớt chuông đỏ cũng chứa vitamin C, là thứ quan trọng giúp duy trì điều kiện tối ưu của da. Rau cải như là bông cải xanh, các loại lá xanh và bông cải trắng cung cấp glucosinolate cho da, giúp chống lại các gốc tự do thường tấn công collagen của chúng ta. Thành phần quan trọng khác cho da là axit béo omega-3 như là axit eicosapentanoic (EPA), có tác dụng chống viêm và chống oxi hóa giúp bảo vệ và chữa lành cho da. Omega-3 có trong các nguồn thực phẩm như là các loại cá có dầu và tảo xoắn spirulina. Nên tránh các loại thực phẩm chứa tinh bột và đường, điều này giúp làm giảm sự viêm nhiễm có ảnh hưởng đến quá trình sản sinh collagen tự nhiên cho cơ thể.

Chăm sóc da hợp lý

Chăm sóc da hợp lý giúp điều hòa điều kiện da tối ưu, nhờ đó giúp bảo vệ da khỏi căng thẳng cực độ. Bằng cách nào? Thường xuyên tẩy da bằng một bàn chải mát-xa nhẹ nhàng hoặc dùng axit alphahydroxy (AHA) có thể giúp “tập thể dục” cho da và đảm bảo tái tạo tế bào da khỏe mạnh. Các sản phẩm chăm sóc da được chứng minh là giúp giống lại quá trình lão hóa bao gồm các sản phẩm có hoạt tính chống oxi hóa như là chiết xuất trà xanh, quả cà phê và DHEA. Có thể dùng những sản phẩm có chứa retinol, một dẫn xuất của vitamin A, có khi được gọi là Retin-A, giúp ngăn cản sự phá hủy collagen từ quá trình tiếp xúc với tia UV và giúp tăng cường quá trình sản sinh collagen.

Chất làm đầy da kích thích collagen

Axit hyaluronic, một thành phần liên kết với nước có tự nhiên trong da, giúp kích thích quá trình sản sinh collagen bằng cách bao bọc nước xung quanh các nguyên bào sợi – tế bào da sản sinh collagen. Khi da bị lão hóa, thành phần quan trọng này cũng bị giảm đi.

Những nghiên cứu tại trường Đại học Y Michigan tìm thấy rằng việc tiêm Restylane (thành phần chính của Restylane là axit hyaluronic) không chỉ kích thích các nguyên bào sợi xung quanh tăng cường sản sinh collagen, mà dường như còn có tác dụng bảo vệ các collagen có sẵn trong khu vực. Hai nhãn hiệu hàng đầu của chất làm đầy da chứa axit hyaluronic là Restylane và Juvederm và chúng có tác dụng ngay lập tức làm đầy khu vực để làm căng các vết nhăn. Ảnh hưởng của các chất làm đầy được tăng cường bởi sự kích thích collagen, do đó bệnh nhân cần thực hiện việc tiêm này ít thường xuyên hơn.

Tương tự như axit hyaluronic, axit poly-L-lactic (PLLA) cũng có tác dụng kích thích sự hình thành collagen. PLLA là thành phần chính trong chất làm đầy Sculptra, được tiêm sâu vào trong lớp da trong chương trình trị liệu 3 lần, có thể kéo dài tới 2 năm. Sculptra được chứng minh là giúp sửa chữa sự mất collagen và hao hụt chất béo, và cũng được FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) phê chuẩn cho các bệnh nhân AIDS bị mất chất béo ở má nghiêm trọng.

Radiesse có chứa canxi hydroxylapatite như là thành phần hoạt tính kích thích collagen, nó cũng là chất làm đầy có hiệu quả trong việc tái tạo lại vùng da đầy đặn cho bệnh nhân có những vết nhăn sâu hoặc da bị chảy xệ. Tác dụng của Radiesse có thể kéo dài 12 tháng hoặc hơn.

Tia laze và sự kích thích collagen bằng sóng RF (radiofrequency)

Sự sản sinh collagen giảm dần theo quá trình lão hóa, nhưng ở nơi mà da bị tổn thương, quá trình sản sinh collagen lại được tăng cường như là một phần của quá trình tự phục hồi của da. Các thiết bị thẩm mỹ như carbon dioxide và tia laze Fraxel, các liệu pháp phóng xạ như Thermage và Ultherapy thường có hiệu quả thông qua việc để cho da bị tổn thương có kiểm soát, nhờ đó quá trình tái tạo collagen được kích thích. Tất cả các phương pháp này có hiệu quả trong việc làm căng da và cải thiện vẻ bề ngoài. Tia laze được thiết kế để kích thích tái sinh trên bề mặt và vùng biểu bì (lớp trên cùng), còn làm căng da bằng tần số RF thì hoạt động ở vùng da sâu hơn cho những nết nhăn lớn hơn.

Bài viết được viết bởi bác sĩ Liow Tiong Sin, là bác sĩ khoa thẩm mỹ ở Kuala Lumpur và Melaka, Malaysia. Ông có hơn 12 năm kinh nghiệm với việc chữa trị thẩm mỹ và thực hiện nhiều khóa huấn luyện cho các bác sĩ khác trong khu vực Châu Á.

Tài liệu tham khảo

http://cosmedmd.blogspot.com/2012/09/collagen-supplements-do-they-really-work.html