Nguy cơ sức khỏe từ việc tiêu thụ canxi quá mức

Lượng canxi cao vượt mức trong máu còn được gọi là chứng tăng canxi huyết có thể gây ra suy thận, vôi hóa mô mềm và mạch máu, tăng canxi niệu (nồng độ canxi cao bất thường trong nước tiểu) và sỏi thận. Mặc dù, lượng canxi dung nạp rất cao có khả năng gây ra chứng tăng canxi huyết, nó thường liên quan đến chứng tăng năng tuyến cận giáp (hyperparathyroidism) hay khối u ác tính.

Lượng canxi dung nạp cao có thể gây táo bón. Nó cũng có thể cản trở sự hấp thu chất sắt và kẽm, mặc dù tác dụng này chưa được thiết lập. Lượng canxi dung nạp cao từ chế phẩm bổ sung, nhưng không phải từ các loại thực phẩm, có liên quan đến việc tăng nguy cơ của bệnh sỏi thận. Một số bằng chứng cho thấy mối liên hệ giữa lượng canxi dung nạp cao hơn với việc tăng nguy cơ của bệnh ung thư tuyến tiền liệt, nhưng tác động này vẫn chưa được hiểu rõ, một phần do việc phân tách tác dụng tiềm ẩn của các sản phẩm từ sữa chứa canxi. Một số nghiên cứu cũng cho thấy mối liên hệ giữa lượng canxi dung nạp cao, đặc biệt là từ chế phẩm bổ sung, với việc tăng nguy cơ của bệnh tim mạch.

Giới hạn trên (ngưỡng tối đa) (ULs) đối với canxi được thiết lập bởi Hội Dinh dưỡng và Thực phẩm được liệt kê trong Bảng 3 (mg/ngày). Tiêu thụ quá nhiều canxi từ các loại thực phẩm hiếm khi xảy ra; lượng tiêu thụ vượt mức chủ yếu gây ra bởi việc sử dụng chế phẩm bổ sung canxi. Dữ liệu của NHANES năm 2003–2006 cho thấy khoảng 5% phụ nữ trên 50 tuổi ước tính tổng lượng canxi dung nạp (từ các loại thực phẩm và chế phẩm bổ sung) vượt quá UL khoảng 300–365 mg.

Bảng 3: Giới hạn trên (ngưỡng tối đa) (ULs) đối với canxi

Sự tương tác với thuốc

Chế phẩm bổ sung canxi có nguy cơ tương tác với một số loại thuốc. Phần này cung cấp một số ví dụ. Những người dùng những loại thuốc này thường xuyên nên hỏi ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng hay bác sĩ về lượng canxi dung nạp.

Canxi có thể làm giảm sự hấp thu của các loại thuốc sau khi được uống cùng với nhau: biphosphonates (điều trị loãng xương), các loại kháng sinh fluoroquinolone và tetracycline, levothyroxine, phenytoin (thuốc chống co giật) và tiludronate disodium (điều trị bệnh của Paget (bác sĩ phẫu thuật và là nhà nghiên cứu bệnh học)).

Loại thuốc lợi tiểu Thiazide có thể tương tác với canxi carbonate và chế phẩm bổ sung vitamin D, làm tăng nguy cơ của chứng tăng canxi huyết và tăng canxi niệu.

Cả hai loại thuốc kháng axit chứa nhôm và magie làm tăng bài tiết canxi niệu. Dầu khoáng và thuốc kích thích nhuận tràng làm giảm sự hấp thu canxi. Glucocorticoids, chẳng hạn như prednisone, có thể gây ra sự suy giảm canxi và cuối cùng gây loãng xương khi chúng được sử dụng hàng tháng.

Canxi và chế độ ăn uống lành mạnh

Hướng dẫn chế độ ăn uống của chính phủ liên bang cho người Mỹ năm 2010 lưu ý rằng “các chất dinh dưỡng nên có nguồn gốc chủ yếu từ các loại thực phẩm. Các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, hầu hết là các loại còn nguyên vẹn (intact) không chỉ chứa các vitamin và khoáng chất cần thiết và thường có trong chế phẩm bổ sung dinh dưỡng, mà còn chứa chất xơ tiêu hóa và các hợp chất tự nhiên khác có thể có tác dụng tích cực đến sức khỏe. Chế phẩm bổ sung có thể có lợi trong những tình huống cụ thể để làm tăng lượng viatmin hay khoáng chất cụ thể nạp vào”.

Để biết thêm thông tin chi tiết về việc xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, bạn có thể tham khảo các hướng dẫn dinh dưỡng cho người Mỹ và hệ thống hướng dẫn sử dụng thực phẩm của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, biểu đồ dinh dưỡng.

Hướng dẫn dinh dưỡng cho người Mỹ mô tả chế độ ăn uống lành mạnh gồm một trong những điều sau đây:

• Nhấn mạnh sự đa dạng các loại trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt, sữa và các sản phẩm từ sữa không béo hoặc ít béo.

Nhiều sản phẩm từ sữa, như sữa, phô mai và sữa chua là nguồn thực phẩm giàu canxi. Một số loại rau củ cung cấp lượng canxi đáng kể, như một số loại ngũ cốc và nước ép tăng cường canxi.

• Bổ sung các loại thịt nạc, thịt gia cầm, cá, các loại đậu, trứng và quả hạch.

Đậu phụ được làm từ các muối canxi, cá mòi và cá hồi đóng hộp (xương có thể ăn được) là nguồn canxi tốt (kiểm tra nhãn sản phẩm).

• Giảm chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa (trans fat), cholesterol, muối (natri) và đường bổ sung.

Các sản phẩm từ sữa ít béo và không béo cung cấp lượng canxi gần đương đương với lượng canxi có trong sữa nhiều béo.

• Duy trì nhu cầu năng lượng hàng ngày.

Tài liệu tham khảo

https://ods.od.nih.gov/factsheets/Calcium-HealthProfessional/