Thứ Hai, 10/02/2025
Dinh dưỡng Dinh dưỡng hợp lý 7 loại thực phẩm nên hạn chế tối đa

7 loại thực phẩm nên hạn chế tối đa

Bài viết thứ 18 trong 50 bài thuộc ebook Cách ăn uống khoa học
 

Ăn những thực phẩm không lành mạnh có thể làm bạn cảm thấy tồi tệ, dẫn đến việc tăng cân và nhiều vấn đề sức khoẻ khác. Dưới đây là 7 loại thực phẩm mà chuyên gia khuyên bạn nên hạn chế trong chế độ ăn uống hàng ngày.

  1. Đường tinh luyện và đường bắp có hàm lượng fructose cao

Có lẽ bạn sẽ không quá ngạc nhiên khi thấy đường đứng đầu danh sách này.

Đường tinh luyện có nhiều calo nhưng KHÔNG chứa các chất dinh dưỡng thiết yếu. Và đó chỉ là mở đầu cho một loạt những nguy hại khác của đường. Những dữ liệu gần đây cho thấy việc tiêu thụ quá nhiều đường còn có liên quan đến các bệnh nguy hiểm như béo phì, tiểu đường, tim mạch và thậm chí là ung thư.

Bạn rất khó có thể từ bỏ thói quen dùng đường. Vị ngọt của đường kích thích cảm giác ngon miệng, dẫn đến thói quen ăn ngọt và thèm ngọt. Đó là một công thức “thảm họa” dẫn đến dư thừa calo và gây béo phì.

Tóm lại: Hãy để ý lượng đường ghi trên nhãn hiệu của các sản phẩm đóng hộp! Xi-rô Agave cũng không hẳn là tốt hơn so với đường. Hạn chế tối đa các loại nước ép trái cây và đồ uống có đường, đồ ngọt và trái cây sấy khô.

  1. Ngũ cốc – Đặc biệt là ngũ cốc chứa gluten

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy nhạy cảm gluten ở các mức độ khác nhau trở nên phổ biến hơn, kể cả đối với người không bị bệnh Celiac (dị ứng gluten). Thành phần gluten trong thực phẩm có thể dẫn đến rối loạn tiêu hoá và ảnh hưởng xấu đến các mặt khác của sức khoẻ.

Lúa mì nguyên cám được thường được quảng cáo là “tốt cho tim mạch”, nhưng điều đó không hoàn toàn chính xác. Một nghiên cứu cho thấy lúa mì nguyên cám có thể làm tăng cholesterol tỷ trọng thấp LDL (cholesterol xấu) lên mức đáng báo động 60%. Ngoài ra, chúng nằm trong nhóm thực phẩm có chỉ số đường huyết cao, dẫn đến lượng đường trong máu tăng vọt và giảm nhanh ngay sau đó. Điều này lý giải vì sao bạn muốn ăn thêm một bữa ăn high-carb (giàu chất bột đường) không lâu sau khi dùng bữa chính.

Các nghiên cứu về chế độ ăn kiêng low-carb (chế độ loại bỏ đường và tinh bột như ngũ cốc) khuyến cáo những người có nhu cầu giảm cân hoặc có vấn đề về trao đổi chất nên tránh TẤT CẢ các loại ngũ cốc và các thực phẩm có hàm lượng chất bột đường cao.

Đối với những người tập thể dục và không cần giảm cân, thì vẫn có thể duy trì các loại ngũ cốc lành mạnh, không chứa gluten như gạo và yến mạch trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Tóm lại: Để nâng cao sức khoẻ của bản thân, nên tránh các loại ngũ cốc chứa gluten, đặc biệt là lúa mì. Những người khoẻ mạnh và không cần giảm cân có thể ăn một số loại ngũ cốc không chứa gluten như gạo  và yến mạch.

  1. Chất béo dạng trans

Chất béo dạng trans là một loại chất béo chưa bão hòa và còn được gọi lại chất béo nhân tạo do được chuyển hóa trong môi trường khí hydrogen ở áp suất cao (hydro hóa). Quá trình này thường được dùng trong công nghiệp để làm rắn chất béo ở nhiệt độ phòng và tăng thời hạn sử dụng của chúng.

Thành phần chất béo trans làm tăng lượng cholesterol tỷ trọng thấp LDL và giảm cholesterol tỷ trọng cao HDL (cholesterol tốt) dẫn đến tích tụ mỡ bụng và kéo theo những vấn đề sức khoẻ nghiêm trọng.

Tóm lại: Hạn chế tối đa các loại thực phẩm có chất béo dạng trans.

  1. Dầu đậu nành và dầu thực vật

Dầu đậu nành và dầu bắp thường được xem là chất béo có nguồn gốc tự nhiên và là thực phẩm lành mạnh. Mặc dù chúng có chứa một hàm lượng axit béo omega-6 khá cao, nhưng một chế độ ăn quá nhiều omega-6 và quá ít omega-3 lại có thể dẫn đến viêm, stress oxy hóa và các vấn đề sức khỏe liên quan.

Tiêu thụ quá nhiều các loại dầu chiết xuất từ hạt và thực vật có thể dẫn đến viêm toàn thân, bệnh về tim mạch và thậm chí ung thư. Vì vậy, để đảm bảo hoạt động tối ưu của cơ thể, cần phải cân đối cả lượng omega-6 và omega-3 hấp thụ.

Tóm lại: Tránh dư thừa chất béo omega-6 do dùng quá nhiều dầu chiết xuất từ hạt và thực vật. Để cân đối tỷ lệ omega-3 và omega-6, cần kết hợp tăng cường hấp thụ omega-3 từ các loại cá béo hoặc dầu từ gan cá tuyết.

  1. Chất làm ngọt nhân tạo

Các chất làm ngọt nhân tạo mặc dù không chứa hoặc chứa ít calo vẫn có thể có ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe. Tuy nhiên, ảnh hưởng như thế nào và độ an toàn của chúng vẫn đang trong quá trình nghiên cứu và vẫn chưa có kết luận rõ ràng.

Một vài kết quả nghiên cứu ban đầu cho thấy chất làm ngọt nhân tạo có liên quan tới tình trạng sinh non và các bệnh khác nhau như rối loạn trao đổi chất, béo phì và bệnh tiểu đường loại II. Vì vậy, cho đến khi có khẳng định chắc chắn về sự an toàn của chúng, nên TRÁNH sử dụng các chất làm ngọt nhân tạo.

Đối với bệnh nhân tiểu đường và huyết áp thấp, nếu phải sử dụng một chất tạo ngọt để kiểm soát đường huyết thì lựa chọn tốt nhất tính đến thời điểm này là Stevia.

Tóm lại: Vẫn chưa có kết luận cuối cùng chứng minh độ an toàn của chất làm ngọt nhân tạo. Nếu bạn bị bệnh tiểu đường và cần tạo vị ngọt cho món ăn, nên dùng Stevia.

  1. Bất cứ thứ gì có nhãn “ít béo” hay “ăn kiêng”

Ngay cả các sản phẩm cho là “lành mạnh” trên thị trường dành cho trẻ em, với các nhãn “ăn kiêng”, “ít béo” hoặc “ngũ cốc nguyên cám”, nhưng thực tế lại có chứa nhiều đường và ngũ cốc chứa gluten như lúa mì.

Tóm lại: Hãy trở thành người tiêu dùng thông thái và đọc kỹ thành phần trên nhãn của các sản phẩm đóng gói sẵn. Ngay cả các loại thực phẩm được quảng cáo là bảo vệ sức khỏe thì chất lượng của chúng lại thường không tốt hơn so những thực phẩm bình thường khác.

  1. Thực phẩm đã qua chế biến công nghiệp

Các loại thực phẩm đã qua chế biến công nghiệp thường được xử lý qua nhiều quy trình và có ít chất dinh dưỡng. Chúng còn có thể chứa các phụ gia không lành mạnh và hóa chất nhân tạo.

Nếu danh sách nguyên liệu của sản phẩm đóng gói sẵn có hơn năm thành phần hoặc ghi tên một loại hóa chất nào đó mà bạn không biết, hãy tìm hiểu kỹ về ảnh hưởng của chúng trước dùng.

Tóm lại: Thực phẩm tự nhiên sẽ không đi kèm một danh sách dài các nguyên liệu. Hãy ưu tiên dùng thực phẩm tự nhiên hoặc tự chế biến nếu có thể.

Tài liệu tham khảo:

https://www.healthline.com/nutrition/20-foods-to-avoid-like-the-plague