Thực phẩm biến đổi gen và ý kiến cộng đồng

Tác giả: Cary Funk và Lee Rainie

Khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew (Mỹ) bao gồm một loạt các câu hỏi liên quan đến thực phẩm biến đổi gen và các vấn đề an toàn của hàng nông sản được trồng với thuốc trừ sâu. Khảo sát tìm ra một nhóm các yếu tố quan trọng tác động đến sự tin tưởng của cộng đồng về an toàn thực phẩm. Khảo sát cho thấy phụ nữ và người da đen thận trọng và nghi ngờ nhiều hơn về thực phẩm biến đổi gen và thuốc trừ sâu sử dụng trong trồng trọt. Cũng có sự khác biệt khá lớn trong suy nghĩ về những nguồn thực phẩm này giữa các nhóm có trình độ học vấn và kiến thức khác nhau. Ngoài ra, cộng đồng có xu hướng nghi ngờ việc các nhà khoa học nói chung có thật sự hiểu rõ về ảnh hưởng của các hàng nông sản biến đổi gen lên sức khỏe hay không.

Thực phẩm biến đổi gen

Phần ít người trưởng thành (37%) nói rằng ăn thực phẩm biến đổi gen nói chung là an toàn, trong khi 57% nói rằng họ nghĩ là không an toàn. Ngoài ra, hầu hết đều ngờ vực về hiểu biết khoa học về ảnh hưởng của thực phẩm biến đổi gen đến sức khỏe. Khoảng 2/3 (67%) người trưởng thành nói là các nhà khoa học chưa hiểu biết rõ ràng về ảnh hưởng sức khỏe của thực phẩm biến đổi gen và 28% thì có ý kiến ngược lại.

Thông tin về việc tiêu thụ các sản phẩm biến đổi gen thỉnh thoảng được các nhà sản xuất thực phẩm cung cấp tự nguyện. Khoảng một nửa người trưởng thành nói rằng họ luôn luôn (25%) hoặc thỉnh thoảng (25%) để ý xem có phải là sản phẩm biến đổi gen hay không khi họ đi siêu thị. Khoảng 31% nói là họ chưa từng chú ý đến các nhãn sản phẩm đó và 17% nói rằng họ thường không để ý.

Giới tính, tuổi tác, chủng tộc và sắc tộc

Tỷ lệ phụ nữ (28%) tin tưởng vào sự an toàn của thực phẩm biến đổi gen thấp hơn tỷ lệ này ở đàn ông (47%). Quan điểm này cũng thay đổi tùy thuộc chủng tộc và sắc tộc, ví dụ như có ít người da đen (24%) và người Hispanic (32%) hơn người da trắng (41%) tin là tiêu thụ thực phẩm biến đổi gen là an toàn. Quan điển về thực phẩm biến đổi gen thì tương đối đồng đều giữa các nhóm người trẻ tuổi (18-49) và người lớn tuổi (50 trở lên).

Trình độ học vấn và kiến thức

Quan điểm và sự an toàn của thực phẩm biến đổi gen cũng thay đổi tùy vào trình độ học vấn. Những người có bằng cử nhân (college degree), đặc biệt là những người có bằng sau đại học, có xu hướng tin vào sự an toàn của thực phẩm biến đổi gen hơn là những người có trình độ học vấn thấp hơn.

Tỷ lệ những người có bằng sau đại học nói là thực phẩm biến đổi gen là an toàn và không an toàn tương ứng là 57% và 38%. Đây là nhóm duy nhất có đại đa số nói thực phẩm này là an toàn.

Những người có kiến thức về khoa học nói chung có cái nhìn khá cân bằng về sự an toàn của thực phẩm biến đổi gen (48% an toàn và 47% không an toàn). Những người có ít kiến thức về khoa học hơn thì có xu hướng cho rằng thực phẩm biến đổi gen là không an toàn (26% an toàn và 66% không an toàn).

Không có sự khác biệt giữa các nhóm có bằng cử nhân trong lĩnh vực khoa học và nhóm có bằng cử nhân trong lĩnh vực khác.

Đảng phái và tư tưởng chính trị

Không có sự khác biệt đáng kể về quan điểm đối với thực phẩm biến đổi gen giữa những người theo đảng Cộng hòa và những người theo đảng Dân chủ. Cũng không có sự khác biệt về kết quả khảo sát giữa các nhóm có tư tưởng chính trị khác nhau.

Sự chú ý/quan tâm tới nhãn thực phẩm biến đổi gen khi đi mua sắm

Khảo sát cũng hỏi người tham gia về mức độ thường xuyên để ý đến liệu sản phẩm có dán nhãn là thực phẩm biến đổi gen hay không khi họ đi mua sắm. Khoảng 25% người trưởng thành nói rằng họ luôn luôn quan tâm, 25% nói là thỉnh thoảng và khoảng 17% nói là không thường để ý. 31% nói là họ không quan tâm đến nhãn thực phẩm biến đổi gen.

Thông thường những người xem thực phẩm biến đổi gen là không an toàn thì sẽ kiểm tra nhãn mác cho thực phẩm biến đổi gen thường xuyên hơn: 35% trong số này luôn luôn xem nhãn mác để biết liệu một sản phẩm có phải là sản phẩm biến đổi gen hay không, trong khi con số này là 9% cho nhóm người xem thực phẩm biến đổi gen là an toàn.

Giới tính, tuổi tác, chủng tộc và sắc tộc

Nhất quán với sự khác nhau do giới tính trong đánh giá về sự an toàn của thực phẩm biến đổi gen, đàn ông và phụ nữ cũng khác nhau trong cách họ đi mua sắm. Phụ nữ thường xem xét nhãn mác hơn, ít nhất cũng ở mức độ là “thỉnh thoảng”, trong khi đó đàn ông thường có xu hướng không quan tâm đến nhãn mác.

Người da đen thường xem xét nhãn mác cho thực phẩm biến đổi gen thường xuyên hơn là người da trắng và người Hispanic. Sự khác biệt theo tuổi tác thì ở mức vừa phải. Một số ít hơn trong nhóm người lớn tuổi (so với các nhóm khác) nói là họ “luôn luôn” xem nhãn thực phẩm biến đổi gen. Không có sự khác biệt giữa các nhóm tuổi còn lại trong việc kiểm tra nhãn thực phẩm biến đổi gen.

Trình độ học vấn và kiến thức

Không có sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm có trình độ văn hóa và kiến thức khoa học khác nhau trong việc chú ý đến nhãn mác thực phẩm biến đổi gen.

Đảng phái và tư tưởng chính trị

Các nhóm đảng phái và tư tưởng chính trị cũng có quan điểm tương đồng trong việc chú ý đến nhãn mác thực phẩm biến đổi gen khi đi mua sắm.

Đánh giá sự hiểu biết khoa học về thực phẩm biến đổi gen

Những người tham gia khảo sát được hỏi là: “Từ những gì bạn nghe thấy hoặc đọc được, bạn có nghĩ là các nhà khoa học có sự hiểu biết rõ ràng về tác động sức khỏe của thực phẩm biến đổi gen hay không?”

67% người trưởng thành cho rằng các nhà khoa học không hiểu rõ trong khi 28% cho rằng các nhà khoa học hiểu rõ về các ảnh hưởng đến sức khỏe của thực phẩm biến đổi gen.

Không có gì ngạc nhiên khi quan điểm của cộng đồng về hiểu biết khoa học đối với thực phẩm biến đổi gen có liên hệ chặt chẽ với quan điểm của họ về sự an toàn và sự chú ý đến nhãn mác của thực phẩm biến đổi gen.

Giới tính, tuổi tác, chủng tộc và sắc tộc

Đại đa số đàn ông, phụ nữ, người da trắng, người da đen, người Hispanic ở tất cả các độ tuổi đều cho rằng các nhà khoa học không có sự hiểu biết rõ ràng về ảnh hưởng sức khỏe của thực phẩm biến đổi gen.

Nhất quán với sự khác biệt theo giới tính về niềm tin vào sự an toàn của thực phẩm biến đổi gen, so với đàn ông, phụ nữ có xu hướng ít tin rằng các nhà khoa học hiểu biết rõ ràng về vấn đề này. Tương tự, nhóm người cao tuổi ít tin hơn nhóm trẻ tuổi, nhóm người Hispanic ít tin hơn người da trắng và da đen không phải Hispanic.

Trình độ học vấn và kiến thức

Trong khi những người có bằng sau đại học phần đông cho rằng tiêu thụ thực phẩm biến đổi gen là an toàn, đại đa số tất cả các nhóm được khảo sát dù trình độ học vấn khác nhau, bao gồm cả nhóm có bằng sau đại học, đều cho rằng các nhà khoa học không có sự hiểu biết rõ ràng về ảnh hưởng sức khỏe của thực phẩm biến đổi gen. Không có sự khác biệt về quan điểm giữa nhóm có kiến thức khoa học nhiều hay ít, cũng như giữa nhóm có bằng cấp trong lĩnh vực khoa học và lĩnh vực khác.

Đảng phái và tư tưởng chính trị

Tương tự, không có sự khác biệt giữa các nhóm theo đảng phái và tư tưởng chính trị khác nhau trong việc đánh giá sự hiểu biết khoa học về ảnh hưởng sức khỏe của thực phẩm biến đổi gen.

Độ an toàn của thực phẩm có phun thuốc trừ sâu

Hầu hết người Mỹ đều ngờ vực sự an toàn của hàng nông sản có phun thuốc trừ sâu. Khoảng 7/10 (69%) người trưởng thành cho rằng những mặt hàng nông sản này thì không an toàn trong khi 28% thì cho là an toàn.

Giới tính, tuổi tác, chủng tộc và sắc tộc

Quan điểm về vấn đề này thì tương tự với với kết quả khảo sát về sự an toàn của thực phẩm biến đổi gen. So với đàn ông, phụ nữ thường ít có xu hướng cho rằng thực phẩm được trồng với thuốc trừ sâu là an toàn, tuy nhiên đại đa số của cả hai nhóm đều cho là các thực phẩm này không an toàn.

Tỷ lệ người da đen và người Hispanic cho rằng thực phẩm có phun thuốc trừ sâu khi trồng là không an toàn cao hơn một chút so với tỷ lệ này ở người da trắng. Đại đa số của cả ba nhóm chủng tộc và sắc tộc này đều cho rằng thực phẩm này là không an toàn.

Người trưởng thành từ 18 đến 49 tuổi có cùng quan điểm với người cao tuổi (từ 50 trở lên) về vấn đề này. Người trưởng thành dưới 30 tuổi có tỷ lệ cao hơn một chút so với người cao tuổi (từ 65 trở lên) trong nhận xét rằng thực phẩm này là không an toàn (75% so với 64%). Đại đa số của tất cả các nhóm tuổi đều cho rằng thực phẩm này là không an toàn.

Trình độ học vấn và kiến thức

Những người có trình độ từ cử nhân trở lên có tỷ lệ cao hơn so với nhóm người có trình độ phổ thông trong nhận xét là thực phẩm được trồng với thuốc trừ sâu là an toàn. Tương tự, những người có bằng chuyên về khoa học có tỷ lệ cao hơn so với nhóm người có bằng cấp khác và những người có nhiều kiến thức về khoa học hơn thường có xu hướng này cao hơn. Tuy nhiên, đại đa số trong tất cả các nhóm đều cho rằng thực phẩm có phun thuốc trừ sâu khi trồng là không an toàn.

Đảng phái và tư tưởng chính trị

Những người theo đảng Cộng hòa có tỷ lệ cao hơn so với nhóm người theo đảng Dân chủ trong nhận xét rằng thực phẩm được trồng với thuốc trừ sâu là an toàn (39% so với 23%), tuy nhiên đại đa số của cả hai nhóm đều cho rằng thực phẩm này là không an toàn. Không có sự khác biệt giữa các nhóm có tư tưởng chính trị khác nhau về quan điểm này.

Tài liệu tham khảo

http://www.pewinternet.org/2015/07/01/chapter-6-public-opinion-about-food/