Những quy định về thực phẩm chiếu xạ

Quy định về việc chiếu xạ thực phẩm thay đổi đáng kể từ nước này sang nước khác. Ở các nước cho phép chiếu xạ thực phẩm, cần có các quy định cấp phép cho các nhà máy, vật liệu hoặc quá trình chiếu xạ; để đảm bảo an toàn chiếu xạ, an ninh môi trường, an toàn và sức khỏe cộng đồng trong suốt quá trình hoạt động của nhà máy; và để phục vụ cho việc xả thải an toàn rác thải nguy hại ở cuối quá trình. Mỗi quốc gia có cách tiếp cận riêng về đệ trình, thông qua và ra quy định công nghệ sản xuất thực phẩm. Mặc dù có sự đồng tình giữa các chuyên gia ủy ban quốc tế rằng thực phẩm là an toàn và không độc hại cho tiêu dùng khi lượng chiếu xạ lên tới 10 kGy, nhưng không quốc gia nào chấp nhận lượng chiếu xạ này cho tất cả thực phẩm. Hầu hết các nước đồng ý chiếu xạ thực phẩm tùy theo từng trường hợp.

Ở Mỹ, Điều luật bổ sung về chất phụ gia thực phẩm của Luật liên bang về Thực phẩm, Dược phẩm và Mỹ phẩm (FD&C Act) năm 1958 đặt việc chiếu xạ thực phẩm dưới quy định chất phụ gia thực phẩm. Vì việc làm này mà FDA quy định chiếu xạ thực phẩm như là chất phụ gia thực phẩm chứ không phải là quy trình thực phẩm. Quốc hội Mỹ đã định nghĩa rõ ràng một nguồn chiếu xạ như là một chất phụ gia thực phẩm khi nó chỉ rõ “nguồn chiếu xạ (bao gồm đồng vị chiếu xạ, máy gia tốc hạt và máy X quang) được dùng trong xử lý thực phẩm là thuộc danh mục “phụ gia thực phẩm” theo định nghĩa trong điều luật này. Điều luật bổ sung về chất phụ gia thực phẩm chỉ rõ một thực phẩm được xem là pha trộn (vì chúng không thể được bán hợp pháp) nếu nó được chiếu xạ có chủ đích, hoặc nếu không thì sự chiếu xạ phải được thực hiện theo đúng quy định về các điều kiện an toàn cho sử dụng. Để hiểu rõ hơn, điều luật không định nghĩa dạng của năng lượng hay quá trình như một chất phụ gia, mà qui định thiết bị được dùng để chiếu xạ thự phẩm vì nó có thể ảnh hưởng đến tính chất của thực phẩm.

Nhìn chung, một quy định về phụ gia thực phẩm có thể được thiết lập hoặc sửa đổi theo một trong hai cách sau: bởi ý tưởng ban đầu trong việc đề xuất qui định của FDA, hoặc phản hồi các kiến nghị về việc sử dụng một chất phụ gia. Một kiến nghị, là phương thức phổ biến hơn của việc thay thế qui định, là một tài liệu khoa học và pháp lý tạo cơ sở cho việc hồ sơ hành chính dựa theo quyết định của chính quyền. Quyết định này phải dựa trên một hồ sơ lưu trữ rõ ràng, hoàn thiện và không thể bác bỏ. Hồ sơ phải chứa thông tin chính xác cho việc chứng minh chất phụ gia là an toàn dưới tất cả điều kiện sự dụng cho phép. Một khi đã được cấp phép, quy định được công nhận chung, bất cứ ai cũng có thể dùng chất phụ gia phù hợp với từng điều kiện cụ thể của quy định.

Điều luật bổ sung về chất phụ gia thực phẩm không miễn trừ những thực phẩm được quy định bởi các cơ quan có thẩm quyền khác. Thịt hoặc sản phẩm từ thịt phải tuân thủ Luật liên bang về Kiểm nghiệm thịt. Sản phẩm gia cầm tuân thủ theo Luật kiểm nghiệm sản phẩm gia cầm. Thịt và gia cầm chiếu xạ theo đó phải tuân thủ các yêu cầu của các điều luật này, và được quản lí bởi Cục An toàn và Kiểm nghiệm Thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp (USDA). Ngoài ra, Cục Kiểm tra sức khỏe động vật và cây trồng (APHIS) của Bộ Nông nghiệp thi hành điều luật kiểm dịch một số nông sản nhập khẩu. Chiếu xạ là một phương pháp xử lý kiểm dịch có thể được sử dụng đối với một số loại thực phẩm để bảo vệ nền nông nghiệp Mỹ từ việc nhập khẩu những dịch bệnh ngoại lai; cho nên, việc này cũng phải đáp ứng yêu cầu của APHIS.

Tại hội nghị quốc tế gần đây về đảm bảo an toàn và chất lượng thực phẩm qua quá trình chiếu xạ, cho thấy rõ ràng là những quy định về chiếu xạ thực phẩm ở một vài quốc gia đã và đang làm hài hòa thông qua việc tuân thủ tiêu chuẩn chung Codex cho Thực phẩm chiếu xạ và các khuyến nghị liên quan của Nhóm Cố vấn quốc tế về Chiếu xạ Thực phẩm (ICGFI). Các đại biểu tham gia hội nghị đồng ý rằng những quy định quốc gia không cần phải định ra giới hạn liều lượng tối đa từ quan điểm độc tính và dinh dưỡng dưới một quá trình sản xuất và thực hiện chiếu xạ tốt. Các quy định nên tập trung vào việc sản xuất sản phẩm an toàn vi sinh đáp ứng mục đích kỹ thuật đã định, tạo sự linh hoạt phù hợp cho bộ máy xử lý, và phù hợp với Codex cũng như thỏa thuận của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về các phương pháp đo lường vệ sinh và kiểm dịch thực vật. Các phương pháp đo lường này được yêu cầu nhằm bảo vệ sức khỏe con người, động vật và thực vật và phải dựa trên những tiêu chuẩn và khuyến nghị của cơ quan quốc tế có thẩm quyền bao gồm Ủy ban Codex Alimentarius.

Tài liệu tham khảo:

http://www.fda.gov/Food/IngredientsPackagingLabeling/IrradiatedFoodPackaging/ucm081050.htm