“Bệnh tiểu đường thì ăn gì và kiêng gì?” là một trong những câu hỏi thường gặp của những bệnh nhân tiểu đường và gia đình người bệnh. Để dễ dàng hình dung hơn, bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn căn bản về dinh dưỡng giúp kiểm soát bệnh tiểu đường.

Chọn chế độ ăn uống hợp lý cho bệnh tiểu đường

Các hướng dẫn sau đây là những yếu tố căn bản của một chế độ ăn uống hợp lý cho người bệnh tiểu đường:

• Thực phẩm có chỉ số tác động đường huyết thấp (glycemic index/GI từ 55 trở xuống)
• Đạm từ các loại thịt nạc ít mỡ, cá hoặc các nguồn protein khác
• Bổ sung nhiều chất xơ
• Hạn chế sử dụng ít chất béo bão hòa và muối

Những loại thực phẩm hữu ích cho người bị tiểu đường

1. Trái cây và rau củ

Rau củ quả là sự lựa chọn tốt, chúng chứa rất nhiều vitamin, khoáng chất và là nguồn cung cấp chất xơ tuyệt vời. Một số loại rau củ như khoai tây giàu tinh bột hơn các loại khác, do đó bạn nên chọn loại có chỉ số GI thấp hơn như khoai lang Nhật hoặc khoai mỡ.

Trái cây cũng chứa rất nhiều chất xơ và vitamin nhưng những bệnh nhân tiểu đường cần chú ý đến loại và hàm lượng trái cây tiêu thụ. Một số loại trái cây làm tăng đường trong máu nhiều hơn các loại khác.

2. Protein

Protein có thể rất hữu ích vì nó được cơ thể tiêu hóa chậm hơn so với carbohydrate. Do đó protein tác động đến đường huyết thấp hơn và có thể tạo cảm giác no lâu hơn.

Nguồn protein lành mạnh bao gồm các loại cá béo và các loại thịt nạc như thịt gà nướng không có da.

3. Các loại ngũ cốc nguyên cám

Các loại ngũ cốc nguyên cám bao gồm yến mạch, lúa mạch, lúa mì. Điều cần lưu ý là, thực phẩm làm từ ngũ cốc chứa hàm lượng carbohydrate khá cao vì vậy người mắc bệnh tiểu đường cần phải kiểm tra lượng đường trong máu trước và sau khi ăn để xem đường huyết của mình có bị tăng nhiều hay không.

Nhiều loại thực phẩm ngày nay được làm từ các loại ngũ cốc được chế biến công nghiệp quá nhiều hạn như bột mì trắng, bánh ngọt, bánh mì và gạo trắng đã được chà xát sạch vỏ. Tuy nhiên, bạn vẫn có những lựa chọn thay thế giàu dinh dưỡng và chất xơ hơn như bánh mì từ bột mì nguyên cám, gạo lứt và các loại ngũ cốc hạt nguyên cám.

4. Các loại hạt, thảo mộc và gia vị

Các loại hạt có thể là một lựa chọn dinh dưỡng tốt vì chúng cung cấp nhiều chất xơ, vitamin và có lợi cho cholesterol trong cơ thể. Các loại hạt có thể dùng như hạt óc chó, hạnh nhân, hạt brazil và hạt macadamia

Nên tránh các loại hạt rang muối và kiểm soát lượng hạt ăn vào vì chúng vẫn là thực phẩm giàu năng lượng. là sự lựa chọn tốt.

Các loại thảo mộc và gia vị không chỉ giúp tăng thêm hương vị cho thức ăn mà chúng còn là nguồn cung cấp vitamin. Thêm các loại thảo mộc và gia vị cũng là một cách giúp giảm bớt việc nêm thêm muối vào các món ăn.

Những thực phẩm mà người bị tiểu đường nên tránh?

Cố gắng hạn chế tất cả những loại thực phẩm sau:

– Bánh mì, mì ống được làm từ bột mì trắng (đã qua chế biến công nghiệp sâu) và bánh ngọt

– Thực phẩm đóng gói ăn liền, chế biến sẵn

– Thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ, không lành mạnh

Một số người có thể dễ dàng bỏ hẳn các loại thức ăn không lành mạnh trên khỏi chế độ ăn uống. Nhưng một vài thực phẩm này lại nằm trong thói quen ăn uống hàng ngày của nhiều người và loại bỏ hẳn chúng là cực kỳ khó đối với họ. Những người này thỉnh thoảng vẫn muốn ăn những món ăn này. Điều quan trọng là nên chọn và giữ đúng giới hạn lượng thực phẩm này và số lần ăn ở mức hợp lý để kiểm soát tình trạng bệnh của mình.

Điều chỉnh dinh dưỡng theo sát chỉ số đường huyết của chính bạn

Thể trạng và tiến triển bệnh mỗi người đều khác nhau, vì vậy không có một chế độ ăn nào đảm bảo có hiệu quả cho tất cả bệnh nhân tiểu đường. Việc hiểu được các hướng dẫn chung và sau đó tự theo dõi ảnh hưởng của các loại thực phẩm khác nhau đến đường huyết của mình sẽ giúp bạn xây dựng được chế độ dinh dưỡng có hiệu quả cho bạn.

Một phép thử để lựa chọn thực phẩm phù hợp là kiểm tra đường máu trước khi ăn món đó (trong khi vẫn giữ nguyên các liệu pháp điều trị theo chỉ định của bác sĩ) và kiểm tra đường huyết lại sau mỗi hai giờ tiếp theo. Tức là, bạn thử đường huyết trước khi ăn loại thực phẩm đó và thử lại lần nữa sau khi ăn 2 giờ và sau 4 giờ.

Tuy nhiên, một số loại thực phẩm từ ngũ cốc hay bột mì nguyên cám có chỉ số tác động đường huyết GI thấp có thể cần thử đường máu thêm một lần nữa vào 6 giờ sau khi ăn để xem món đó có ảnh hưởng nhiều đến đường huyết hay không.

Tài liệu tham khảo:

http://www.diabetes.co.uk/food/which-foods-help-diabetes.html