Giải đáp thắc mắc liên quan đến ngộ độc nitrite ở trẻ

Một số loại rau củ được cho là có hàm lượng nitrate cao (xem thêm bài Nitrate và nitrite có trong rau củ), vậy làm thế nào để bổ sung rau củ cho trẻ sơ sinh nhưng vẫn tránh được ngộ độc nitrite?

1. Cho trẻ sơ sinh ăn rau có an toàn không?

Trẻ ăn rau vẫn an toàn với điều kiện chế biến thích hợp

2. Khi nào nên cho bé ăn rau?

Khi hơn bé 6 tháng tuổi và đã tập làm quen với thức ăn dạng rắn. Một số phụ huynh tập cho bé ăn thức ăn rắn sớm hơn, nhưng không nên trước 4 tháng tuổi.

3. Những loại rau có nhiều chất nitrate?

Nghiên cứu của CFS phát hiện rau lá xanh như rau dền, cải thìa, bắp cải dài và củ dền đỏ có chứa nhiều nitrate.

4. Vậy cho trẻ sơ sinh ăn những loại rau này có an toàn không?

Cho trẻ ăn những loại rau này vẫn an toàn, nếu bạn làm theo các hướng dẫn sau về chế biến và lưu trữ thực phẩm.

• Giai đoạn chuẩn bị, chế biến rau cho trẻ sơ sinh
  • Chần rau trong nước sôi trước khi nấu, đổ bỏ nước đã chần rau. Sau đó, băm nhỏ hoặc xay nhuyễn rau.

• Giai đoạn lưu trữ súp rau
  • Nếu không cho bé ăn ngay lúc đó, bạn nên giữ thực phẩm trong tủ lạnh ở nhiệt độ 4^oC hoặc thấp hơn, để tránh sự hoạt động và tăng trưởng của vi khuẩn.
  • Nếu thực phẩm phải để hơn 12 giờ thì bạn nên giữ đông chúng trong tủ lạnh.

5. Việc giữ súp rau (rau xay nhuyễn) trong bình giữ nhiệt có an toàn không?

• Điều này không được khuyến khích.
• Có nhiều yếu tố làm ảnh hưởng đến nhiệt độ của thực phẩm được giữ trong bình chẳng hạn như kích cỡ, chất lượng của bình, độ kín của nắp bình, khối lượng của thức ăn, nhiệt độ của thức ăn lúc cho vào bình v.v.
• Do đó, nhiệt độ có thể không được duy trì trên 60^oC để ngăn chặn vi khuẩn sinh sôi.

6. Tôi nên chuẩn bị và chế biến các loại rau có hàm lượng nitrate thấp như thế nào?

• Bạn không cần phải chần rau trước khi nấu.
• Việc lưu trữ thực phẩm và súp rau nên làm theo hướng dẫn giống như với loại rau nhiều nitrate.

7. Cho trẻ sơ sinh uống nước canh rau có an toàn không?

• Bạn nên tránh hoặc hạn chế cho bé uống nước canh từ rau chứ nhiều nitrate.
• Với trẻ có bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa hoặc bị tiêu chảy thì bạn không nên cho uống canh rau.

8. Trẻ lớn hơn hoặc người lớn ăn hoặc uống canh từ rau chứa nhiều nitrate có an toàn không?

• Các loại rau này vẫn an toàn khi ăn.
• Nước canh rau vẫn an toàn khi uống nếu bạn chế biến đúng cách.

9. Trẻ em lớn hơn hoặc người lớn ăn hoặc uống những món rau dự trữ qua đêm có an toàn không?

Thức ăn dư thừa luôn tiềm ẩn nguy cơ, bạn phải hâm nóng thực phẩm trước khi ăn.

10. Ăn bao nhiêu rau thì an toàn

Để ngăn ngừa ngộ độc methemoglobonaemia (xem thêm bài Ngộ độc nitrite và bệnh máu nâu ở trẻ sơ sinh):

• Theo cơ quan chuyên môn thì chưa có số liệu thực tế về hàm lượng nitrate, hoặc số lượng rau được xem là an toàn.
• Bạn nên làm theo các hướng dẫn về chế biến và lưu trữ các loại rau.
• Bạn nên tránh tiêu thụ các loại súp rau để qua đêm, ngay cả khi bạn trữ chúng trong tủ lạnh.
• Những người bị bệnh tiêu chảy không nên ăn rau hoặc súp từ rau có hàm lượng nitrate cao.

11. Tôi nên cho trẻ 6-12 tháng ăn bao nhiêu rau trong một ngày?

Bạn nên cho bé ăn 2-4 muỗng canh mỗi ngày.

Đối với trẻ lớn hơn và người lớn:

• Trẻ từ 1-3 tuổi: 80 -160g, tương đương 1/3 đến 2/3 chén rau củ nấu chín.
• Trẻ từ 3-6 tuổi: 160-240g, tương đương 2/3 đến 1 chén rau củ nấu chín
• Người lớn: 240-320g, tương đương 1- 1,3 chén rau củ nấu chín

12. Rau hữu cơ có lượng nitrate thấp hơn phải không?

Chúng tôi chưa có thông tin về vấn đề này. Và chúng tôi khuyên các vị phụ huynh nên áp dụng các hướng dẫn trên đối với bất kì loại rau được trồng như thế nào.

13. Do việc giữ thực phẩm trong bình giữ nhiệt không an toàn, tôi nên mang những thực phẩm ăn dặm nào cho bé khi ra ngoài?

Phụ huynh nên lập kế hoạch trước khi đưa bé ra ngoài chơi. Sau đây là các chọn lựa thay thế:

• Điều chỉnh lịch trình hoạt động của cha mẹ để phù hợp với giờ ăn của bé.
• Điều chỉnh giờ ăn cho bé để không phải cho bé ăn thức ăn trữ trong bình giữ nhiệt.
• Cho bé ăn thực phẩm thay thế khác (thực phẩm đóng chai hoặc có thể pha với nước ấm).
• Đối với trẻ lớn hơn, trẻ có thể ăn chung thức ăn với người lớn. Bạn nên chuẩn bị cây kéo và khăn sạch để cắt nhỏ thức ăn cho trẻ.

14. Nếu phụ nữ đang cho con bú ăn loại rau có chứa hàm lượng nitrate cao thì có ảnh hưởng đến sữa mẹ không?

Sữa mẹ vẫn an toàn cho bé bú.

Tài liệu tham khảo

http://www.cfs.gov.hk/english/programme/programme_rafs/files/Information_for_healthcare_professionals_e.pdf